Bezoek droogdok Jan Blanken

Bezoek aan Droogdok Jan Blanken in Hellevoetsluis op woensdag
15 februari 2012.
 
Zo mooi en toch zo dichtbij. Nu een reisje dichterbij Rotterdam. Met een klein groepje dit keer. Maar de anderen weten niet wat zij gemist hebben op deze toch wel erg natte dag, wat nou droogdok. Het was koud - nat en guur maar een schitterende excursie
Wij werden ontvangen met koffie en thee. Na de uitleg van een der gidsen en een filmpje werden wij door de 2 gidsen Eugene en Jaap met veel kennis van zaken rondgeleid.
Het gehele complex wordt uitsluitend gerund door vrijwilligers. Bij het dokken van de schepen krijgt men op verzoek professionele assistentie van de dokmeesters van Keppel Verolme (ook op vrijwillige basis).

Historie
Tijdens de inleiding werd ons uitgelegd, wie Jan Blanken was en hoe en wanneer het dok was gebouwd. Gebouwd werd er tussen 1798 en 1822. Een schitterend stuk werk en dat niet alleen voor die tijd. Ook nu kan men nog verwonderd zijn over zoveel kunde van de architect en de handwerkslieden die hun vak verstonden bij de aanleg van het oudst bewaard gebleven droogdok. Natuurlijk is het dok inmiddels gerenoveerd en voldoet het aan de  huidige milieu en veiligheidseisen.

Toen men begon met de bouw in de marinehaven Hellevoetsluis lagen hier dikwijls zo’n  400 galjoenen en andere schepen. Gemiddeld huisden er zo’n 16.000 soldaten, als ze tenminste niet waren uitgevaren voor een slag met de Engelsen.
Jan Blanken was opzichter van de vestingwerken en ‘slands gebouwen. Geboren als zoon van een timmerman zag hij de noodzaak in om een goede reparatieplaats voor de schepen te bouwen.
 

Architectuur
Het was zijn eerste grote klus. De bouw van eigenlijk 2 dokken n.l. een kieldok en een timmerdok. Dokken met verschillende niveaus, amfitheater. Nu nog kan met tegelijk 2 schepen dokken. Dat vergt een goede planning want het schip in het kieldok moet leeg zijn als het schip uit het timmerdok klaar is. Bij de aanleg zijn 5.000 heipalen gebruikt. Houten uiteraard en met speciale koppen waarop de onderste vloer werd vastgepind.  

Het dok wordt niet afgesloten met een gewone sluisdeur, maar met een schipdeur.
Als een schip gedokt moet worden, wordt deze deur leeggepompt en met de hand naar buiten getrokken (via een vernuftig systeem).
Na het dokken wordt dan de deur weer voor het dok gelegd en volgepompt en afgezonken. Het dok is dan echt waterdicht afgesloten.

Rondleiding watergangen
Omdat alles teveel is om in dit verslag te vermelden en op welke wijze het leegpompen van het dok en hoe de afwatering geschied eigenlijk voor mij te ingewikkeld is zal ik mij verder beperken tot de rondleiding door de watergangen langs het dok. Er liggen er 2 boven elkaar. Wij zijn door de bovenste geleid. Drie honderd en twintig meter lang en gemetseld door echte metselaars. Ronde bogen en bochten. De stenen hiervoor waren zelfs op maat rond gebakken. Uit de voegen tussen de stenen zijn stalactieten gevormd. Sommige zijn momenteel 20 centimeter lang (elk jaar een millimeter).

Afsluiting
Na de uitgebreide rondleiding was er helaas geen tijd meer om nog een oorlam te nuttigen, zoals enkelen wilden. Wij moesten rekening houden met files. Gelukkig was Jan, de chauffeur van J.L de Jong zo handig om langs de Groene Kruisweg terug te rijden, nadat hij ons eerst door de smalle vestigdeur gereden had. Weer eens wat anders dan door het havengebied en voor enkelen veel punten van herkenning uit vroegere dagen al was er wel het een en ander veranderd in de loop der jaren. Enkele vroegere tramstationnetjes van het moordenaartje waren er nog wel, al hadden ze een andere bestemming zoals die bij Geervliet en Poortugaal en Hoogvliet. Ook de Bernissemolen en de hoogbouw van Spijkcity en Hoogvliet vielen op.

Kijk voor meer info op www.droogdok.nl

Locatie
Scheepvaart en Transport College
Lloydstraat 300
Rotterdam Kaart niet beschikbaar