Bezoek Douanescan

DOUANITA

Daar gingen we, met 34 leden naar de Douane op de Maasvlakte, met een zijsprong via de landtong om daar de Thialf*, een kraanschip van Heerema, te bewonderen. Op de Maasvlakte werden wij bij de Douane ontvangen door Onno van Elswijk. Op humorvolle wijze gaf hij de werkzaamheden van de Douane toch op een serieuze manier weer.

De Douane controleert de goederen die via Rotterdam Europa binnenkomen en uitgaan. Dus niet de mensen, dat doet de Zeehavenpolitie of de Marechaussee. Maar de goederen die personen bij zich hebben en binnenkomen, uitgaan of doorgaan per zeeschip, spoor, binnenvaart, vrachtauto en pijpleidingen.

Er zijn fiscale controles, bijvoorbeeld invoerrechten en accijnzen. En niet-fiscale zoals namaak, dieren die niet verhandeld mogen worden en milieuvoorschriften. Zo valt onder het laatste ook de controle van afval. De Douane valt onder het Ministerie van Financiën. Er zijn verschillende speciale onderdelen zoals de FIOD (Fiscale Opsporingsdienst) en de HARC-teams (Hit and run cargo) die de goederen volgen tot de eindbestemming.

Onno geeft uitleg over de verschillende manieren van smokkelen en de soorten smokkelwaar. De handelwijze verandert regelmatig omdat men telkens weer probeert de regels te omzeilen. Voor aankomst van een schip worden de gegevens van de goederen onderzocht en aan de hand van deze risicoanalyse wordt besloten of de goederen fysiek of via de scan worden gecontroleerd.

Wat betreft de titel van dit stukje
In 1988 werd door een oplettende douaneambtenaar op een Oost-Duits schip (die waren er toen nog) een olifantje in een container aangetroffen. Het arme beest kwam uit Vietnam en was mager en verwaarloosd. Ook bleken bij controle de papieren niet in orde. Het olifantje werd opgenomen in Diergaarde Blijdorp en kreeg de toepasselijke naam Douanita, en werd later geadopteerd door Matrans BV. En is dus eigenlijk een petekind van Hans Vervat.
Nu is Douanita, na het krijgen van drie jongen, met haar dochter Tonya naar Praag verhuisd.

Mens & materieel
In het  havengebied zijn 1.350 douaneambtenaren, die geassisteerd worden door 16 speurhonden. Er zijn 3 schepen, 42 nucleaire detectiepoorten, een duikteam en enkele soorten scans. De vaste scan, zoals bij dit gebouw op de Maasvlakte, een scan op de nieuwe Euromax- terminal en een verplaatsbare scan bij de City Terminal.
Ook is er een verrijdbare scan, een Back Scatter en de zogenaamde pakkettenscan met de bijnaam patatwagen, kleinere goederen. En natuurlijk niet te vergeten de treinscan: de beschilderde muur langs de spoorbaan, halverwege de Maasvlakte.
De kustwachtschepen zijn niet van de Douane, maar er vaart wel een douaneambtenaar mee. Enkelen zijn zichtbaar bewapend, omdat zij werk doen waarbij ze persoonlijk risico lopen. Wat betreft de speurhonden kunnen wij deze onderscheiden in actieve en passieve.
De  actieve gaat blaffen , de passieve gaat gewoon zitten, want dat is veiliger als er iemand met explosieve goederen wordt aangetroffen.

Na deze uitleg en het beantwoorden van de vele vragen, leidt Onno ons naar de loods en de scan die is verbonden aan de containerterminal en die we bereiken via een interne route. De meeste chauffeurs zijn dan ook werkzaam bij of via de containerbedrijven. Zij zijn doorgaans niet verantwoordelijk voor de inhoud van de containers. In verband met stralingsgevaar wordt de auto op een trolley door de scan geleid. De chauffeur blijft dus niet in de auto want de röntgenstraling is 9 miljoen volt (90x zo sterk als in een ziekenhuis).

Er gaan circa 100 containers per dag door de Cees Blankerslaan (genoemd naar een douanescan-pionier). De muren van de scan zijn 2,50 meter dik en wordt afgesloten met deuren van 35 ton. Er worden opnames gemaakt van de zijkant en de bovenkant. Het maken van de scan duurt 3 minuten. Daarna analyseren speciaal opgeleide ambtenaren de inhoud van de containers. De auto’s wachten dan naast het gebouw tot de analyse is voltooid. In de controleloods kan de inhoud van de containers nader worden onderzocht. De loods is zich steeds verder aan het ontwikkelen tot rijksinspectie-terminal omdat tegenwoordig meerdere handhavingdiensten hun controles hier uitvoeren. Komende jaren wordt de loods uitgebreid en aangepast naar de behoefte van de verschillende controlediensten.

Ook laat Onno enkele moderne smokkelmanieren zien. Het was trouwens ook leuk dat wij op de excursie begeleid werden door Rob Rodenrijs, een hoge functionaris van de Douane en medelid van de Havenvereniging.
We bedanken Onno voor een leerzame excursie en reizen terug over de 2e Maasvlakte en langs het Slufterstrand en het Geuzenbos. Rest mij nog om Martijn van J.L. de Jong te bedanken voor de veilige reis. Tot de volgende keer.

Aad Korzilius       

* PS
De Thialf is een kraanschip van 201 meter lang, met een werkdek op 49,50 meter hoogte.
Doorsnee werken er ongeveer 250 mensen aan boord, maar er is totaal een accommodatie voor 736 personen wanneer het schip ook dienst doet als hotelschip bij haar werkzaamheden). Het schip wordt gebruikt voor opbouw, onderhoud en het afbreken van boorplatformen, booreilanden en andere offshorewerkzaamheden. Het schip kan ook pijpen leggen en heien tot ongeveer 3 km diepte. De kranen kunnen ieder 7000 ton heffen.  Het schip heeft 12 ankers en een dynamic positioning system. Snelheid met sleepboot 7 mijl.

Locatie
Scheepvaart en Transport College
Lloydstraat 300
Rotterdam Kaart niet beschikbaar